İş Kanununa Göre Ücretli Yıllık İzin

İş Kanununa Göre Ücretli Yıllık İzin
Yıllık ücretli izin hakkı Anayasal bir haktır. Anayasa’nın “Çalışma Şartları ve Dinlenme Hakkı” başlıklı 50. maddesinde “Dinlenmek, çalışanların hakkıdır. Ücretli hafta ve bayram tatili ile ücretli yıllık izin hakları ve şartları kanunla düzenlenir.” hükmü bulunmaktadır.

Dinlenme hakkı anayasal bir hak olmasından dolayı vazgeçilmez haklardandır. Hiçbir işçi yıllık ücretli iznimden feragat ediyorum, kullanmayacağım diyemeyeceği gibi, hiçbir işverende yıllık ücretli izni kullandırmıyorum diyemez.

4857 sayılı İş Kanununda da ücretli yıllık izin; başta ”Yıllık Ücretli İzin Hakkı Ve İzin Süreleri” başlıklı  53. maddesinde olmak üzere 57-58-59 ve 60. maddeleinrde  ayrıntılı bir şekilde düzenlenmiştir.

Yıllık ücretli izin hakkında bilmemiz gerekenler:

1-İşyerinde işe başladığı günden itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere, en az bir yıl çalışmış olan işçilere yıllık ücretli izin verilir.

2-Yıllık ücretli izin hakkından vazgeçilemez.

3-Niteliklerinden ötürü bir yıldan az süren mevsimlik veya kampanya işlerinde çalışanlara bu Kanunun yıllık ücretli izinlere ilişkin hükümleri uygulanmaz.

4-İşçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi, hizmet süresi;

    a) Bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) olanlara ondört günden,

    b) Beş yıldan fazla onbeş yıldan az olanlara yirmi günden,

    c) Onbeş yıl (dahil) ve daha fazla olanlara yirmialtı günden,

Az olamaz.

   

5-Ancak onsekiz ve daha küçük yaştaki işçilerle elli ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi yirmi günden az olamaz.

6-Yıllıkizin süreleri iş sözleşmeleri ve toplu iş sözleşmeleri ile artırılabilir. 

7-Yıllık ücretli izine hak kazanmak için gerekli sürenin hesabında işçilerin, aynı işverenin bir veya çeşitli işyerlerinde çalıştıkları süreler birleştirilerek göz önüne alınır. 

8-Yıllık ücretli izin işveren tarafından bölünemez. Bu iznin işveren tarafından sürekli bir şekilde verilmesi zorunludur. Ancak, tarafların anlaşması ile bir bölümü on günden aşağı olmamak üzere en çok üçe bölünebilir.

9-İşveren tarafından yıl içinde verilmiş bulunan diğer ücretli ve ücretsiz izinler veya dinlenme ve hastalık izinleri yıllık izne mahsup edilemez.

10-Yıllık ücretli izin günlerinin hesabında izin süresine rastlayan ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil günleri izin süresinden sayılmaz.

11-Yıllık ücretli izinleri işyerinin kurulu bulunduğu yerden başka bir yerde geçirecek olanlara istemde bulunmaları ve bu hususu belgelemeleri koşulu ile gidiş ve dönüşlerinde yolda geçecek süreleri karşılamak üzere işveren toplam dört güne kadar ücretsiz izin vermek zorundadır. İşveren, işyerinde çalışan işçilerin yıllık ücretli izinlerini gösterir  izin kayıt belgesi tutmak zorundadır.

12-İşveren, yıllık ücretli iznini kullanan her işçiye, yıllık izin dönemine ilişkin ücretini ilgili işçinin izine başlamasından önce peşin olarak ödemek veya avans olarak vermek zorundadır.

13-Yıllık ücretli izin süresine rastlayan hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil ücretleri ayrıca ödenir.

14-Yıllık ücretli iznini kullanmakta olan işçinin izin süresi içinde ücret karşılığı bir işte çalıştığı anlaşılırsa, bu izin süresi içinde kendisine ödenen ücret işveren tarafından geri alınabilir.

15-İş sözleşmesinin, herhangi bir nedenle sona ermesi halinde  işçinin hak kazanıp da kullanmadığı yıllık izin sürelerine ait ücreti, sözleşmenin sona erdiği tarihteki ücreti  üzerinden kendisine veya hak sahiplerine ödenir. Bu ücrete ilişkin zamanaşımı iş sözleşmesinin sona erdiği tarihten itibaren başlar.

16-Yıllk ücretli izne ilişkin zaman aşımı süresi 5 yıldır.

17-Kullanılmayan yıllık ücretli izinler yanmaz, İş Kanunumuzda da yanacağına dair bir hüküm bulunmamaktadır.

18-İşçilerimiz çeşitli nedenlerle kullanamadıkları yıllık ücretli izinlerinin ücretlerini  son ücret üzerinden alırlar.

18-İşveren birikmiş yıllık izinleri toplu olarak kullandırabileceği gibi, bölerekte kullandırabilir .