İşverenin İşçiyi İstifaya Zorlaması Ve işçinin Tazminat Hakkı

İŞVERENİN İŞÇİYİ "İSTİFAYA" ZORLAMASI VE İŞÇİNİN TAZMİNAT HAKKI

Uygulamada en çok yaşanan sorun işverenin, işçiye psikolojik baskı sonucu istifa dilekçesi yazdırmasıdır. İşverenin bu baskıdaki amacı ise işçinin hak etmiş olduğu tazminatlarını ödemeden ve işçiden yazılı delil alarak borçtan kurtulmaktır. İşçi de işveren veya vekilince yapılan baskı sonucu, içinde bulunduğu psikolojik buhran ve stresten kurtulmak için aniden karar alıp istifa dilekçesi yazmaktadır. İşçi, yılların verdiği emeği bir kalemde silip atmaktadır. İşçi, ilerleyen zamanda da istifa dilekçesi nedeniyle hakkı olmadığını zannederek işverenden herhangi bir hak talep etmemektedir.

Halbuki durum bu şekilde değildir. Yargıtay, işçi istifa dilekçesi vermiş olsa da Mahkemelerin mutlaka işçinin istifasının arka planını araştırıp tarafların sunduğu delillere göre karar vermesi gerektiğini vurgulamıştır. Eğer işçi, yazılı veya tanık yoluyla istifanın aşağıda belirtilen şekilde olduğunu ispat ettiği takdirde işçinin, istifanın haklı olduğunu ve işçi tazminatlarını hak etmiş olduğuna karar vermektedir.

*İşçinin alt seviyede olan işlere verilmesi durumunda işçinin işi bırakması (Tanıkla ispat edilebilir)

* İşçinin gerçek aldığı maaşın bordroda farklı olarak gösterilmesi (Tanık ve emsal ücret araştırması ile ispat edilebilir)

*İşçinin fazla mesai yapıp ücretlerinin ödenmemesi veya bordroda belirtilmemesi (Tanıkla ispat edilebilir)

*Genel ve resmi tatil ücretlerinin çalışılması ve ücretlerinin işçiye ödenmemesi ve bordro da gösterilmemesi halinde (Tanıkla ispat edilebilir)

*Dini bayramlarda işçinin çalışması ve ücretlerinin ödenmemesi ve bordroda gösterilmemesi (Tanıkla ispat edilebilir.)

*İşçinin maaş ve asgari geçim indirimi alacağını 20 gün içinde ödenmemesi (Maaşının ödendiği işverence ispat edilir)

*İşi bırakmak istemediği halde, asılsız iddialarla savcılık ve polise bildirileceği tehdidi ile alınmış istifa dilekçesi (Tanıkla ispat edilir)

*İşe girerken işçiden alınan tarihsiz istifa dilekçesi (Tanıkla ispat edilebilir)

*Yol, yemek, ikramiye ve diğer sosyal haklarının tek taraflı elinden alınması ve 6 gün içinde işçinin işi bırakması (Tanıkla ispat edilebilir)

*İşverenin nakil yetkisi olduğu halde işçiyi yıldırma politikası uygulayarak ve işverenin hakkını kötüye kullanarak işçiyi farklı işyerine çalışmaya göndermesi (tanık ispat edilebilir)

*İşveren veya vekilinin küfür veya hakareti veya cinsel tacizleri halinde işçinin işi bırakması (Tanıkla ispat edilebilir)

*İşveren, işçinin maaş veya tazminatını istifa yazısı imzalaması halinde ödeyeceği şeklinde irade beyanı yapması, işçiyi hata, hile, tehdit yoluyla kandırması (Tanıkla ispat edilebilir)

İşverenin psikolojik baskısı yapması halinde işçilere asıl tavsiyemiz şudur. İşverenin istifaya zorlaması halinde işçi, işvereni, noter marifetiyle yapılan baskı nedeniyle mutlaka uyarması ve bu baskının son bulmaması halinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Bölge Çalışma İl Müdürlüğüne şikayette bulunacağını aksi halde iş akdini feshedeceğini ve haklarını İş Mahkemesinde arayacağını ihtar etmelidir. Noter ihtarına rağmen işveren, işçi üzerinde psikolojik baskıyı arttırmış ise işçi, işvereni iş müfettişliğine şikayet edebilir ve aynı zamanda iş akdini yazılı veya sözlü şekilde tek taraflı olarak haklı nedenle feshedebilir. Bu tek taraflı fesih, işçinin istifası değil işçinin haklı nedenle feshi olarak adlandırılmaktadır.

İşçi, işverene "ÖZEL NEDENLERDEN DOLAYI İSTİFA EDİYORUM" diye yazılı beyan vermiş ise de işçi, direk olarak İş Mahkemelerinde alacak davası açarak hak etmiş olduğu alacakları işverenden alabilir. İşçi tarafından yapılan haklı nedenle fesihlerde işçi, ihbar tazminatı hariç tüm işçilik alacaklarını (kıdem, fazla mesai ücreti,maaş alacağı,yıllık izin alacağı, genel ve hafta tatil alacağı ve diğer alacaklar) işverenden Mahkeme yoluyla talep edebilmektedir. İşçi alacaklarının işçiye ödendiği konusunda ispatı, işverene ait iken işçinin İSTİFA imzalamasında ispat külfeti işçi tarafına geçmektedir. Bu sebepledir ki işveren, işçiye her durumda “istifa yaz nereye gidersen git kapı orda” demektedir. İşveren tarafından haksızlığa uğramış her işçi, psikolojik baskıdan kurtularak hakkını almak için Mahkemelerde sonuna kadar mücadele etmelidir. Aksi halde işçi, hayatı boyunca ezik ve güçsüz şekilde yaşayacak, hak ve adalet de haklının değil güçlü ve zenginin yanında kalmaya devam edecektir.

Kaynak: milliyet.com.tr Av.Suat Yurdseven